Омыртқа дорсопатиясы

Дегенеративті-дистрофиялық өзгерістердің омыртқада орналасуына байланысты дорсопатия бірнеше түрге бөлінеді:

• мойын дорсопатиясы;
• кеуде дорсопатиясы;
• бел дорсопатиясы;
• полисегментарлы түрі (омыртқаның бірнеше бөлігінің зақымдануы).

Патологиялық үдеріс омыртқа бағанын қоршаған барлық құрылымдарға әсер етеді.

Дорсопатияның даму себептері

Дорсопатияның негізгі себебі – омыртқа тіндерінің, байламдардың және бұлшықеттердің жасушалық қоректену мен қанмен қамтамасыз етілу процесінің бұзылуы. Оттегі мен қоректік заттардың жетіспеуі нәтижесінде тіндер тозуға және құрылымдық бұзылуға ұшырайды.

Омыртқадағы дегенеративті-дистрофиялық өзгерістерге бейімдейтін факторлар:

• Арқаның жүктемесін арттыратын ауыр физикалық еңбекпен айналысу;
• Омыртқа үшін ыңғайсыз немесе физиологиялық емес қалыпта ұзақ уақыт отыру немесе тұру;
• Арқа жарақаттары (соққы, құлау, омыртқа буынының шығуы немесе ығысуы);
• Омыртқа қисаюы және омыртқааралық дискілердің ығысуы.

Сондай-ақ тұқым қуалайтын бейімділік те маңызды рөл атқарады.

Дорсопатия белгілері

Дегенеративті-дистрофиялық өзгерістер әртүрлі белгілермен (полисимптомдылықпен) сипатталады. Науқастарда келесі шағымдар болуы мүмкін:

• Омыртқаның бірнеше аймағында ауырсыну (көп жағдайда бел аймағында). Ауырсыну шаншып, мазалайтын сипатта болады, ол физикалық белсенділік кезінде күшейеді.
• Қол-аяқта ауырсыну — бұл жүйке түбіршелерінің қысылуымен байланысты.
• Бұлшықеттер әлсіз болғанда немесе шамадан тыс керілгенде «бұлшықет білігі» (кернелген бұлшықет жолақтары) пайда болады.
• «Құмырсқаның жорғалауы» немесе шаншу сезімі, қол мен аяқтың ұйып қалуы — омыртқаның зақымданған бөліміне байланысты.
• Зақымданған аймақта бұлшықет пен тері атрофиясының белгілері.
• Қимыл шектелуі, денені бүгу немесе бұру кезінде ауырсынудың күшеюі.

Ауру дамыған сайын жоғарыдағы симптомдар айқындала түседі. Егер ем уақтылы басталмаса, науқастың өмір сапасы едәуір төмендейді. Мынадай асқынулар дамуы мүмкін:

• Ауырсынуды басатын дәрілермен де жойылмайтын тұрақты ауырсыну синдромы;
• Қимыл шектелуі немесе жартылай салдану (парез).

Омыртқа тіндеріндегі дегенеративті өзгерістерге байланысты дамитын дорсопатия – аса қауіпті аурулар қатарына жатады. Сондықтан алғашқы белгілер байқалған сәтте-ақ дәрігерге жүгіну қажет. 

Дорсопатияны қалай емдеуге болады?

Дегенеративті және дистрофиялық өзгерістерге байланысты мазасыз белгілер сізді үнемі мазалап, ауыр салдарға әкеледі деп қорқасыз ба? Бұған жол бермеуге болады. Алматы қаласындағы On Clinic медициналық орталығында білікті дәрігерлер қабылдайды. Невролог-кинезиолог тексеру жүргізіп, аурудың ауырлығына байланысты тиімді терапевтік емдеу курсын ұсынады. Емдеу ұзақтығы мен қолданылатын әдістер — емнің құнына әсер ететін негізгі факторлар.

On Clinic орталығында дорсопатия келесі әдістермен емделеді (операциясыз):

• Медикаментозды терапия. Науқастарға қабынуға қарсы, ауырсынуды басатын дәрілер, сондай-ақ бұлшықет босаңсытқыштар (миорелаксанттар) мен хондропротекторлар тағайындалады.
• Емдік блокадалар. Бұл – дәрілік затты патологиялық өзгеріс ошағына тікелей енгізу әдісі. Алғашқы процедурадан кейін-ақ жағдайдың жақсаруы байқалады.
• Кинезиотейптеу. Бұл – арнайы серпімді ленталарды денеге жапсыру әдісі. Лента қозғалысқа кедергі келтірмей, тірек-қимыл жүйесін қолдауға көмектеседі.
• Физиотерапия. Ауырсынуды басуға және қабынуды азайтуға бағытталған.
• Жергілікті қан айналымын жақсартып, тіндердің қалпына келуін тездетеді.
• Инемен рефлексотерапия (иглорефлексотерапия). Дәрігер биологиялық белсенді нүктелерге өте жұқа инелер арқылы әсер етеді. Бұл ауырсынуды жеңілдетіп, жалпы жағдайды жақсартады.
• Емдік дене шынықтыру (ЕДШ). Бұлшықет корсетін нығайтады, тірек-қимыл аппаратының қозғалғыштығын арттырады.

Қажет болған жағдайда басқа да емдеу әдістері қолданылуы мүмкін. Аурудың бастапқы кезеңдерінде дәрігерге жүгінген жағдайда сауығу әлдеқайда жылдамырақ жүреді. Ауыр жағдайларда консервативті ем нәтиже бермеген кезде, хирургиялық араласу қажет болуы мүмкін. Терапиялық курс ауру симптомдарын жоюға, асқынулардың алдын алуға және қайталануын болдырмауға бағытталған.