Эзофагит

Эзофагиттің пайда болу процесі

Әдетте эзофагит дербес ауру ретінде сирек кездеседі. Қабыну асқазан мен ішектің басқа патологияларына байланысты пайда болады. Аса көп таралғаны – гастроэзофагеальды рефлюкстік ауру (ГЭРБ). Бұл нені білдіреді? Ауру кезінде асқазанның қышқыл құрамы өңешке лақтырылады, бұл оның шырышты қабығының зақымдалуына және қабынуына әкеледі. Асқынған түрінде бұл ауру тек жараның пайда болуына ғана емес, сонымен қатар асқазан-ішектен қан кетуге және тіпті өңештің қатерлі ісігіне әкелуі мүмкін. Өйткені, қышқылдың үнемі құйылуына байланысты оның шырышты қабаты үнемі қайта құрылып, осы ортаға бейімделуге мәжбүр. Бір сәтте ол ағзаға бөтен болып, иммундық жүйе бұл аймаққа шабуыл жасай бастайды.

Жүрек пен өңеш қабырғасы бір-бірімен байланыста болғандықтан, гастроэзофагеальды рефлюкстік ауру кеуде қуысының ауырсынуын тудырады. Бірақ бұл мұнымен бітпейді. Бұл бронх демікпесін тудыруы мүмкін. Бұл қышқыл жоғары лақтырылған кезде пайда болады. Ауыз қуысына енгеннен кейін (бұл әдетте түнде болады) асқазанның қышқыл құрамы тыныс алу арқылы өкпеге және бронх ағашына енеді. Сәйкесінше, тыныс алу органдарының шырышты қабаты тітіркенеді. Көбінесе мұндай науқастарда тіс эмалы зардап шегеді, қызыл иек қабынады.

Эзофагиттің негізгі түрлері:

• Катаральды. Аурудың бұл түрінің себебі – қолайсыз фактордың: ыстық тамақ пен сусындар, ащы тағамдар, улы заттар, дөрекі қатты тағамдар және т.б. әсері. Құрамында сілтісі немесе йоды көп тағамдар өңештің шырышты қабығы қабынуының себебі болуы мүмкін. Сондай-ақ кейбір жағдайларда ауру физиологиялық ауытқулар кезінде пайда болады: диафрагманың өңеш саңылауының грыжасы, орган бөліктерінің тарылуы/жеткіліксіздігі, іш қуысындағы жоғары қысым. Бұл жағдайда тұз қышқылы өңешке лақтырылып, тітіркенуді тудырады, нәтижесінде қабыну реакциясы пайда болады.

• Эрозиялық, ойық жаралы. Аурудың бұл түрінде шырышты қабықтың бетінде эрозиялар немесе жаралар пайда болады. Бұл қан кетуді, өңеш қабырғасының жыртылуын, іріңді процестерді тудыруы мүмкін. Аурудың себептері – инфекциялар немесе орган қабығының тіндерін жейтін жемірлі заттар.

• Ісікті. Қабынудың мұндай алуан түрлілігі – дер кезінде емделмеген катаральды эзофагиттің нәтижесі. Қабыну ісінудің жоғарылауымен, өңештің саңылауының тарылуымен, тамақ ішудің қиындауымен бірге жүреді.

• Геморрагиялық. Аурудың бұл түрін вирустар мен бактериялық инфекциялар тудырады. Бұл эрозиялық эзофагиттің бір түрі, ол шырышты қабықтың қабыршақтануымен бірге жүруі мүмкін. Ол қатты қан кетуден, қанмен бірге құсудан байқалады.

• Эксфолиациялық. Бұл химиялық заттардың – сілтілердің немесе қышқылдардың әсерінен пайда болады. Өңеш қабырғасының іріңдеуі немесе жыртылуы түріндегі асқынулар түрінде қауіпті.

• Некротикалық. Инфекцияларға жауап берудің нәтижесі болып табылады. Бұл ретте шырышты қабықтың ірі аймақтары өледі. Олар ұзақ уақыт жазылмайтын жараларды қалыптастыра отырып бөлінеді.

• Флегмоноздық. Жарақаттану, мысалы, бөтен дененің енуі салдарынан қалыптасады. Ол төгілген іріңді процесс түрінде байқалады, бұл денсаулық пен өмірге өте қауіпті.

Эзофагиттің дамуына ықпал ететін факторлар:

• ұзақ уақыт бойы ыстық, ащы тағамдарды қабылдау;

• дененің алға қарай еңкейген қалпында жиі болуы (бақшада, ауыр жүкпен жұмыс істеу);

• микроэлементтердің, дәрумендердің жетіспеушілігі, ағзадағы алмасу процестерінің бұзылуына әкелетін ағзаның ұзақ интоксикациясы;

• алкогольді теріс пайдалану;

• шылым шегу;

• артық дене салмағы;

• дәмдеуіштер қосылған тамақты ішу, кофе ішу, шоколад жеу;

• химиялық заттардың өткір буларымен тыныс алу;

• азық-түлік аллергиясы;

• дұрыс емес тамақтану рационы;

• тамақтану ережелерін сақтамау;

• дәрі-дәрмектерді қабылдаудың ұзақ курсы;

• • артық стресске ұшырау.

Ауру симптомдары:

• төс сүйегінің артындағы күйдіретін, өткір ауыру
• жұту функциясының бұзылуы
• сілекей бөлінуінің жоғарылауы
• күйдіру
• кекіру (қышқыл, ауамен, өт дәмі бар ащы) 
• жүрек айнуы
• асқазанның ішіндегі аз мөлшерімен кекіру (негізінен дененің көлденең орналасқан қалпында)
• ыстық немесе суық тағамға сезімталдық

Ауру диагностикасы

Егер эзофагиттің жағымсыз симптомдары пайда болса, дәрігерге баруды "ұзақ жәшікке" қалдырмаңыз. Гастроэнтерологқа жүгіну аурудың себебі мен даму сатысын анықтайды.

Эзофагит диагностикасына не жатады:

Бастапқыда маман тексеру жүргізеді, бірқатар сұрақтар қояды, шағымдарды талдайды және анамнез жинайды. Өткен аурулар, созылмалы аурулар, қабылданған дәрі-дәрмектер, өмір салты және тамақтану режимі туралы айту маңызды. Әрі қарай аурудың түрін, шырышты қабықтың зақымдану дәрежесін, аурудың себебін анықтау маңызды.

Ол үшін қосымша зерттеулер көрсетілген:

• Эндоскопия – нақты уақыт режимінде шырышты қабықтың өзгеруін бағалауға мүмкіндік беретін әдіс: ішінде "болып жатқанның" суреті мониторға көрсетіледі. Бұл процедурада өңеш қуысына эндоскоп (икемді жұқа түтік) енгізіледі. Бұл түтікке орнатылған арнайы оптикалық жүйе ас қорыту жолдарының шырышты қабығын егжей-тегжейлі зерттеуге, тіпті шамалы өзгерістердің болуын анықтауға мүмкіндік береді.

• Эндоскопия кезіндегі биопсия (зерттеу үшін тін үлгісін алу). Асқазанда ісіктің болуы туралы білуге көмектеседі

• Жоғарғы асқазан-ішек жолдарының рентгенографиясы – контрастылы процедура. Ол жараларды, эзофагиттің ауыр эрозиялық түрінде, аурудың дамыған кезеңдеріндегі өңештің өзгеруін диагностикалау үшін тағайындалады. Эзофагит диагностикасында аурудың бірінші себебін анықтаудың үлкен маңызы бар. Егер қабыну көзі инфекция болса, оның түрін анықтап, дұрыс емді таңдау маңызды. Бұл зақымдалу салдарын тезірек жеңуге мүмкіндік береді.

Эзофагитті емдеу әдістері:

Толық диагностикадан және эзофагиттің себептерін анықтағаннан кейін жеке емдеу курсы таңдалады. On Clinic дәрігерлері мыналарды қолданады:

1. Медикаментозды терапия

Ағза интоксикациясы кезінде кезінде дәрігер науқасқа инфузиялық терапияны таңдайды (электролиттерді, суды, қоректік заттарды және дәрі-дәрмектерді парентеральды енгізу).

Кейін – өңештің шырышты қабығын және асқазан-ішекжолының реактивтілігін қалпына келтіру үшін дәрі-дәрмекпен емдеу.

Инфекциялардан туындаған жедел эзофагит кезінде антибиотиктер мен демеуші терапия курсы тағайындалады. Ойық жаралы эзофагит кезінде қаптаушы дәрілер мен анестетиктер ұсынылады.

2. Физиотерапиялық емдеу

Өңештің созылмалы қабыну процесін емдеу кезінде кардия тонусын жақсарту үшін асқазан сөліндегі тұз қышқылын және суспензияны төмендететін дәрілер қабылдайды.

3. Диета сақтау

емделушілерге келесі тағамдарды қоспайтын диета тағайындалады:

• қара нан

• қамырдан жасалған тағамдар мен өнімдер;

• еттің, құс етінің майлы сорттары;

• ашытылған сүт өнімдері;

• қышқыл жемістер мен жидектер;

• газдалған сусындар;

• қара кофе;

• консервілер.

Денсаулық өмір сүру сапасын да, ұзақтығын да анықтайды. On Clinic-тегі ауруларды емдеу – бұл емделушілерді симптомдардан біраз уақыт босатып қана қоймай, аурудың себебіне әсер ететін, өмірді жақсартатын, алаңсыз және ұзағырақ ететін ұзақ мерзімді инвестициялар.