Жүйке тартуы

Жүйке тартуы әртүрлі критерийлер бойынша жіктеледі:

• патологиялық процестен зардап шеккен бұлшықет түрлері бойынша-мимикалық, вокалды, аяқ-қолдарға әсер етумен;
• аурудың ұзақтығына байланысты-өтпелі және созылмалы (тиісінше 1 жылдан аз және 1 жылдан астам).
• таралуы бойынша-жергілікті және жалпыланған (бір немесе бірнеше бұлшықет топтарының қатысуы);
• ауырлық дәрежесі бойынша-қарапайым және күрделі (бір бұлшықеттің жиырылуы және сәйкесінше қозғалыстардың тұтас кешені);
• шығу тегі бойынша-бастапқы және салдарлық, бірінші жағдайда ауру психологиялық жарақатқа байланысты балаларда дами бастайды, екіншісінде бұл құбылыс мидың ауыр зақымдануының салдары ретінде пайда болады.

Жүйке тартуымен халықтың орта есеппен 1% зардап шегеді. Ер адамдар жиі ауырады. Бір қарағанда, гиперкинез зиянсыз құбылыс болып көрінуі мүмкін. Шындығында, бұл көбінесе жүйке жүйесінің ауыр бұзылуының белгісі.

Бастапқы жүйке тартуының себептері

Гиперкинез ми мен жұлында орналасқан жасуша құрылымдарының қызметі бұзылған кезде пайда болады. Жасушалардың белсенділігі артады, импульстардың шамадан тыс қалыптасуы пайда болады, белгілі бір бұлшықет топтары еріксіз жиырыла бастайды.

Бұл құбылыстың пайда болуына әртүрлі факторлар бейім:

• стресс - өмірдегі белгілі бір жағдайдың эмоционалды тәжірибесі стрессті жеңуге бағытталған барлық компенсаторлық резервтердің белсендірілуіне әкеледі, ми аймақтары белсенділіктің жоғарылау сатысында;
• шамадан тыс жұмыс - ұзақ уақыт демалудың болмауы жүйке жүйесіне жүктеменің жоғарылауына, оның жұмысының бұзылуына ықпал етеді, нәтижесінде жүйке мен гиперкинез дамуы мүмкін;
• дұрыс тамақтанбау - қоректік заттардың, атап айтқанда кальций мен магнийдің жеткіліксіз тұтынылуы жүйке жасушалары мен бұлшықеттердің шамадан тыс қозғыштығына әкеледі, сондықтан бұл минералдардың жетіспеушілігі бұлшықеттердің жиырылуына әкелуі мүмкін;
• алкогольді ішімдіктерді теріс пайдалану - алкоголь жүйке жасушаларын қоздырады, эмоционалдылықты арттырады, мидың белсенділігін арттырады;
• құрамында психостимуляторлық заттар бар сусындар мен препараттарды теріс пайдалану – күшті кофе, энергетикалық сусындар және кейбір препараттар нейрондардың белсенділігін арттырады, осылайша бұлшықеттердің жиырылуы басталады.

Тұқым қуалайтын бейімділікке байланысты гиперкинездің пайда болуы дәлелденді. Көптеген жағдайларда бастапқы жүйке тартуы итермелеуші фактор жойылғаннан кейін өтеді.

Салдарлық жүйке тартуының себептері

Бұл жағдайда бұл симптом жүйке жүйесінің зақымдануын көрсетеді. Кез-келген ауру ағзаға стресс болып табылады, ол шамадан тыс шаршауды сезінеді, тарту қозғалыстары пайда болады.

Салдарлық жүйке тартуы келесі ауруларда пайда болуы мүмкін:

• бас жарақаттары;
• үш тармақты невралгия;
• мидың жұқпалы аурулары;
• бастағы өсінділер;
• невроздар, психикалық аурулар.

Осы және басқа патологиялар бұлшықеттердің еріксіз жиырылуын тудыруы мүмкін. Сонымен қатар, басқа белгілер жиі кездеседі: әртүрлі сипаттағы ауырсыну, есте сақтау қабілетінің бұзылуы, жүрек айнуы, аяқ-қолдардың ұйып қалуы.

Медициналық көмек болмаса, жүйке тикінің ұстамалары жиілейді. Сонымен қатар, патологиялық процесс дамиды, ОЖЖ зақымдануының айқын белгілері пайда болады.

Жүйке тартуын қалай емдеуге болады

Гиперкинез тұрақты серік болады деп қорқасыз ба? Сіздің одан өзіңізді қорғауға мүмкіндігіңіз бар. Алматыдағы Он Клиник медициналық орталығында тәжірибелі мамандар қабылдайды. Неврология бөлімінің білікті дәрігерлері тексеру жүргізеді, гиперкинезден арылтатын және оның себептерін жоятын ем тағайындайды. Невропатолог балалар мен ересектердегі науқастарды қабылдайды. Емдеу бағдарламасы жеке-жеке әзірленеді. Клиникада, неврология бөлімінде аурулар әртүрлі әдістермен емделеді. Бағаға таңдалған әдіс пен еурстың ұзақтығы әсер етеді. Бала мен ересек адамда емдеу әдісі сәл өзгеше.

• Дәрі-дәрмекпен емдеу. Бұл тыныштандырғыш, нейролептиктер мен дәрумендік кешендерді қабылдауды білдіреді.
• Массаж. Жүйке жүйесіне жағымды әсер етеді, сонымен қатар бұлшықеттерді босаңсытады, бұлшықет тонусының жоғарылауын жояды, қанмен қамтамасыз етуді жақсартады.
• Инемен рефлексотерапия. Бұлшықет кернеуін азайтады, психоэмоционалды кернеуді жояды, қан ағымын жақсартады.
• Физиотерапия Психоэмоционалды жағдайды қалыпқа келтіреді, ОЖЖ жұмысын қалыпқа келтіреді.

Алдын алу-стресстік жағдайлардың алдын алу, салауатты өмір салтын ұстану, жақсы демалу. Емдеу кезінде алдын-алу шараларына ерекше назар аудару керек, өйткені оларды сақтау қалпына келтіруді тездетеді.